در سالهای اخیر با توجه به آلودگی محیط زیست ناشی از فرآیندهای آلاینده صنعتی، استفاده از منابع جدید انرژی که حداقل آلودگی را به همراه داشته باشند، مورد توجه قرار گرفته است . در این راستا طی دو دهه اخیر استفاده از انرژی مایکروویو به عنوان منبع گر م ایش به طور وسیعی گسترش یافته است . تحقیقات انجام شده در این زمینه نشانگر آنست که استفاده از این نوع انرژی، ضمن اینکه آلودگی محیط زیست رابطور چشمگیری کاهش می دهد فرآیندها را تسریع نموده و در کاهش هزین ههای انرژی نیز مؤثر است.
تاریخچه و اساس کار :مخترع مایکروویو دکتر پرسی لی بارون اسپنسر است که مهندسی خودآموخته بود . او نخستین بار در طول پروژه تحقیقاتی درباره رادار در سال 1946 متوجه نکته عجیبی شد . او داشت یک لوله خلاء جدید به نام مگنترون را آزمایش می کرد که متوجه شد که شکلا ت درون جیبش آب شده. این اتفاق بر ای دکتر اسپنسر جالب بود و تصمیم گرفت آزمایش دیگری انجام بدهد . این بار دانه های ذرت را نزدیک لوله گذاشت و دید که ذرت های خشک می ترکند و تبدیل به پاپ کورن می شوند. او نتیجه گرفت آب شدن شکلات و پخته شدن ذرت ها هر دو ناشی از بودن در معرض انرژی کم چگالی ماکروو یو است . دکتر اسپنسر آزمایش با سایر مواد غذایی را بر همین اساس ادامه داد چون فکر می کرد اگر ذرت این قدر زود پخته می شود چرا سایر مواد غذایی این طور نباشند . بعدها او جعبه ای فلز ی همراه با درب درست کرد که نیرو ماکروویو از آن داخل شو د . انرژی که وارد جعبه می شد نمی توانست خارج شود و میدان الکترو مغناطیس با چگالی بالاتر ایجاد می کر د . هنگامی که غذا را در جعبه می گذاشت و انرژی ماکروویو را به آن می تاباند دمای ماده غذایی سریع بالا می رفت . آن موقع بود که دکتر اسپنسر چیزی را اختراع کرد که بعدها مایکرو ویو نامیده شد.
ماکروویو اختراع بزرگ قرن بیستم است . میلیون ها نفر در سراسر دنیا این وسیله را دارند و هر روز از آن استفاده می کنند، به خصوص با زندگی های امروزی که همه برای بیرون رفتن از خانه عجله دارند و وقتی برمی گردند آن قدر خسته و گرسنه اند که نمی توانند زمانی را برای طبخ غذای دلخواهشان اختصاص بدهند . ماکروفر محبوب قرن ما است چون غذا را در مدت زمان بسیار کوتاهی می پزد . همچنین مصرف برق آنها بسیار پایین است چون ماکروفر فقط غذا را گرم می کند و حتی تاثیری بر فضای داخل وسیله ندارد.
این امواج بوسیله قطعه ای به نام مگنترون باسرعت 2450 مگا هرتزمتساعد می شوند .یعنی می توانند در یک ثانیه دو میلیارد و چهارصد و پنجاه ملیون بار حرکت تناوبی در یک ملکول انجام دهد .که این حرکت سریع موجب گرم شدن ملکولهای آب در ماده می شوند.
گاهی گفته می شود که مایکرویو غذا را از داخل به بیرون می پزد. این گفته یعنی چه ؟توضیحاتی که می آید کمک می کند طریقه پخت با ماکروفر لمس کردنی شود . فرض کنید می خواهید در فر معمولی کیک بپزید . معمولاً کیک را در حدود 180 درجه سانتیگراد می پزند اما اگر دمای فر را به جای 180 روی 350 درجه سانتیگراد تنظیم کنید چه می شود؟ نتیجه این می شود؛ سطح کیک می سوزد در حالی که لایه های درونی آن حتی گرم هم نشده است . در فرهای معمولی گرما به روش رسانش از سطح بیرونی غذا به داخلش منتقل می شو د . همچنین هوای داخل فر داغ و خشک می شود و رطوبت ماده غذایی را بخار می کند . به این ترتیب معمولاً سطح بیرونی غذا یا کیکی که در فر معمولی پخته می شود ترد و قهوه ای می شود در حالی که درون کیک مرطوب و نرم است .اما ماکروویو مواد را از داخل شروع به داغ کردن میکند ،کیک مورد مثال از داخل پخته شده ودر دمای مشابه نمی سوزد.
![]() |
![]() |
استفاده از ماکروفر برای پخت غذا در حفظ ویژگی های مغذی مواد غذایی موثر است . مواد معدنی و ویتامین ها در این روش پخت نسبت به دیگر روش های پخت و پز بیشتر حفظ می شوند چون در پخت با ماکروفر زمان کوتاه تری صرف گرما دیدن ماده غذایی می شود، پخت وپز در فضای بسته صورت می گیرد و آب یا لازم نیست یا به مقدار خیلی کم صرف می شود . همان طور که می دانید آب زیاد، گرما دیدن سطح و پخت بیش از حد، مواد مغذی غذا را از بین می برد.
ماکروفر برای یخ زدایی مواد غذایی منجمد مثل گوشت، مرغ یا سبزیجات مطلوب است که در عرض چند دقیقه انجام می شود و یکی از ایمن ترین روش های یخ زدایی است. مزیت دیگر پخت با ماکروفر حفظ عطر طبیعی غذاست که باعث می شود نمک یا شکر بیش از مقدار لازم به غذا افزوده نشو د . ماکروفر غذا را با رطوبت خودش می پزد بنابراین لازم نیست چربی اضافی یعنی کره یا روغن به آن افزوده شود.
ماکروفر غذا را در زمان کوتاه بدون افزودن آب یا چربی می پزد بنابراین ویتامین بیشتری در آن حفظ می شود و چربی موجود در آن کم می شود یا به کلی از بین می رود. از طرفی همه انرژی در ماکروفر صرف پخت و پز می شود و بر ای گرم کردن ظرف یا طبقات فر هدر نمی رود بنابراین ماکروفر وسیله ای سازگار با مصرف بهینه انرژی است و اگر مجبورید مقدار زیادی غذا آماده کنید یا فر معمولی تان کاملاً پر شده استفاده از ماکروفر به صرفه تر است.
توجه کنید : مایکروویو با ماکروویو تفاوت دارد! مایکرو پسوندی برای ریز و کوچک بودن است و ماکرو پسوندی برای بزرگ بودن .مایکروویو یعنی امواج ریزی که دارای فرکانس بالا و طول موج کم است این در حالی است که ماکروویو عکس آن است از اینرو دستگاهی که شما استفاده می کنید مایکروویو است نه ماکروویو.